Η ενδομητρίωση είναι μία χρόνια γυναικολογική πάθηση, που εντοπίζεται κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενδομητρικού ιστού σε σημεία εκτός μήτρας και μπορεί να επηρεάσει ποικιλοτρόπως τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος. Παρότι δεν είναι κακοήθης, η νόσος απαιτεί ειδική προσέγγιση, καθώς συνδέεται με δυσμηνόρροια, υπογονιμότητα και, σε κάποιες περιπτώσεις, ανάγκη χειρουργικής παρέμβασης.

Ενδομητρίωση: Πώς αναπτύσσεται και ποια όργανα επηρεάζει;

Η ενδομητρίωση εμφανίζεται όταν κύτταρα που μοιάζουν με εκείνα του ενδομητρίου εντοπίζονται σε περιοχές έξω από τη μήτρα. Αυτές οι εντοπίσεις μπορεί να εμφανιστούν στις ωοθήκες, τις σαλπίγγες, το περιτόναιο, ακόμη και στο έντερο ή στην ουροδόχο κύστη καθώς και σε άλλες πιο σπάνιες εντοπίσεις. Τα ενδομητρικά κύτταρα που βρίσκονται εκτός μήτρας επηρεάζονται από τις ορμονικές μεταβολές κάθε εμμήνου ρύσης και οδηγούν σε φλεγμονή, οίδημα και, με τον καιρό, σε συμφύσεις.

Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση της ενδομητρίωσης

 

Η αιτιολογία της ενδομητρίωσης δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο, υπάρχουν θεωρίες που εξηγούν την πιθανή της εμφάνιση, καθώς και συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου που ενισχύουν την πιθανότητα νόσησης.

Οι κυριότεροι παράγοντες περιλαμβάνουν:

  • Παλίνδρομη εμμηνορυσία: το αίμα της περιόδου κινείται προς την κοιλιακή κοιλότητα μέσω των σαλπίγγων
  • Γενετική προδιάθεση: γυναίκες με συγγενείς πρώτου βαθμού που πάσχουν από ενδομητρίωση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο
  • Ανοσολογικές διαταραχές που επιτρέπουν στα ενδομητρικά κύτταρα να εμφυτευτούν εκτός μήτρας

Η γνώση αυτών των παραμέτρων βοηθά στην έγκαιρη πρόληψη και παρέμβαση.

 

 

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της ενδομητρίωσης;

 

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης μπορεί να ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η νόσος είναι ασυμπτωματική. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η παρουσία εστιών εκτός μήτρας προκαλεί έντονα ενοχλήματα που δεν πρέπει να αγνοούνται.

Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Δυνατούς πόνους περιόδου (δυσμηνόρροια), που δεν υποχωρούν με απλά αναλγητικά
  • Πόνο στη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία)
  • Χρόνιο πόνο στην πύελο και τη μέση
  • Διαταραχές στην πέψη και ενοχλήσεις στο έντερο κατά την περίοδο
  • Δυσκολία στη σύλληψη ή υπογονιμότητα
  • Ακανόνιστες ή υπερβολικά βαριές αιμορραγίες

Η εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων θα πρέπει να οδηγήσει σε γυναικολογική αξιολόγηση από ειδικό.

 

Πώς τίθεται η διάγνωση για την ενδομητρίωση;

 

Η διάγνωση της ενδομητρίωσης απαιτεί προσεκτική προσέγγιση. Το πρώτο βήμα είναι η λήψη αναλυτικού ιστορικού και η γυναικολογική εξέταση. Ανάλογα με την περίπτωση, ενδείκνυνται υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία για εντοπισμό τυχόν ενδομητρισωικών κύστεων, ιδιαίτερα στις ωοθήκες. Ωστόσο, η λαπαροσκόπηση αποτελεί τη μοναδική διαγνωστική μέθοδο που μπορεί να επιβεβαιώσει με ακρίβεια την ύπαρξη εστιών και να συνδυαστεί με ταυτόχρονη θεραπεία.

 

Ποια η σχέση ανάμεσα στην ενδομητρίωση και τη γονιμότητα;

 

Η ενδομητρίωση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα. Οι ενδομητρικές εστίες και οι συμφύσεις μπορούν να περιορίσουν τη φυσιολογική λειτουργία των σαλπίγγων και των ωοθηκών, ενώ δημιουργούν φλεγμονώδες μικροπεριβάλλον που καθιστά δύσκολη τη γονιμοποίηση. Ωστόσο, η έγκαιρη θεραπεία, είτε με λαπαροσκοπική αφαίρεση των εστιών είτε με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.

Αντιμετώπιση ενδομητρίωσης

 

Η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, την ένταση των συμπτωμάτων και την επιθυμία τεκνοποίησης. Δεν υπάρχει μία μοναδική λύση, αλλά συνδυασμός θεραπευτικών επιλογών, προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε ασθενούς.

Κύριες θεραπευτικές επιλογές:

  • Παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη για ήπιες περιπτώσεις
  • Ορμονικές θεραπείες για περιορισμό της ανάπτυξης των εστιών
  • Χειρουργική λαπαροσκόπηση για αφαίρεση εστιών και αποκατάσταση της ανατομίας
  • Εξωσωματική γονιμοποίηση, όταν υπάρχει δυσκολία σύλληψης μετά τη θεραπεία

Ο στόχος είναι η βελτίωση της καθημερινότητας, η διατήρηση της γονιμότητας και η πρόληψη υποτροπών.

Ο Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Μπούτας, διαθέτει εκτενή εμπειρία στην διάγνωση και αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης με σύγχρονες και επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους. Επικοινωνήστε μαζί του για υπεύθυνη καθοδήγηση, εξατομικευμένη θεραπεία και ανθρώπινη προσέγγιση σε κάθε στάδιο της νόσου.